Schrijven; voor jou misschien een kriem en voor je collega peanuts. De één noemt zich een tekstschrijver, de ander copywriter en weer een ander vindt zichzelf toch echt een poëet. Het ligt er maar net aan hoe serieus je jezelf neemt. Wat ze in ieder geval allemaal gemeen hebben, is dat ze íets met taal doen. Krijg jij al rode vlekken in je nek als je alleen al denkt aan het moeten schrijven van een tekst? Met onderstaande handige tips fluf ook jij je tekst al snel op van een 4 naar een 7. Lees je mee?
Van lijdend en passief naar actief, zonder zweetdruppels
Ik hoor je denken: “Gaat AAN ZET zich nou ook nog bemoeien met mijn bewegingspatroon?” Nee, geen paniek. Al moet ik eerlijk toegeven dat toen Anniek mij vertelde over deze regel, ik zelf – sportief als ik ben – wel licht panikeerde. “Leer jezelf aan wat actiever te schrijven”, hoorde ik de eerste weken bij AAN ZET. Oké, ik zit rechtop, ik doe knie- en kuitoefeningen zoals in het vliegtuig en we hebben zelfs een zit-sta-bureau. Hoe actief wil je het hebben? Anniek bedoelde het (gelukkig) niet op die manier. Wat bleek: mijn teksten waren een kakofonie van kunnen, worden, zullen en zijn. Dát is passief en lijdend taalgebruik. Je gebruikt deze hulpwerkwoorden vaak om het onderwerp van een zin te vermijden. ‘Het werd gedaan’ voelt immers een stuk veiliger dan ‘Hij deed het’: alsof je jezelf indekt en niet met je vinger naar iemand wijst.
Of wat dacht je van ‘Het werd gemaakt’ versus ‘Zij maakten het’. Dat laatste klinkt directer en maakt je teksten vlotter. Daardoor leest het lekkerder weg. Eigenlijk is een handige tip: schrijf wat meer zoals je spreekt. Want zeg nou zelf, als een kok je vertelt dat hij zou kunnen proberen om je biefstuk medium te bakken, heb je toch gelijk gegeten en gedronken? En als je verloofde bij het altaar niet uitroept “Ja ik wil!” maar zegt: “Het zou kunnen.”, breekt het zweet je waarschijnlijk uit. Passieve zinnen klinken precies zoals de naam zegt: passief. Wacht daarom niet met proberen en blijven hopen dat je ook actief zou willen kunnen schrijven: ga het gewoon doen! Wat helpt: zoek na het schrijven met CRTL + F op de eerder genoemde woorden en vervoegingen. Kijk of je de zin zo kan ombuigen zodat je ‘the word that shall not be mentioned’ vervangt en er is geen vuiltje aan de lucht.
Beter één vogel in de hand, dan een appel in de lucht
Spreekwoorden, het blijft lastig. Want was dat ene zinnetje van een oude opa nou echt een spreekwoord of was het wijsheid die met de jaren komt? Het is niet moeilijk om spreekwoorden en gezegdes met elkaar te verwarren, soms ook wel leuk, maar wat staat het toch ontzettend stom. Ik heb er zelf een handje, zeg maar gerust hand, van en gebruik ze daarom zo min mogelijk. Maar af en toe is zo’n ouderwets gezegde in een tekst toch ontzettend gezellig. Let daarom, áls je ze gebruikt, goed op of het klopt. Niet alleen tekstueel, maar ook of de betekenis ervan op z’n plek is. Even in Google intypen en je weet genoeg. Mocht het toch voorkomen dat het net niet helemaal correct is? Dan kan je altijd de wijsheid van je oude opa als excuus gebruiken.
Doe eens éven rústig!!!
Heb je de blog gelezen waarin ik me aan je voorstel? Dan raad je vast al waar de derde tip over gaat. Ik giet over mijn teksten graag een heerlijk, aangedikt sausje. Ben dól, nee dol, op het gebruik van bijvoeglijke naamwoorden en het liefst plak ik achter elke zin een aantal dikke, vette uitroeptekens. Uit enthousiasme, want het klinkt toch leuker als iemand zegt: “Wat héérlijk!!!!” dan “Ja, lekker.” Maar de afgelopen maanden heb ik vrij goed (al zeg ik het zelf) geleerd om me in te leven in de doelgroep en me te houden aan een bepaalde tone of voice. Want niet overal passen accent aigu’s en uitroeptekens even goed. De tip? Leef je in: vanuit welke rol schrijf ik en wie is mijn lezer? Meestal schrijf je namelijk niet voor jezelf. Jij kan het wel leuk vinden om lekker aangedikt en emotioneel te schrijven, maar past het bij de tone of voice van je organisatie? En wat past bij je lezer? Natuurlijk hoop ik dat je lezers het, met dank aan deze tips, fántástisch vinden!!!!
Volgende maand deel ik opnieuw drie tips waarmee je jouw teksten opfluft. Wil je deze ook ontvangen? Meld je dan hier aan voor onze mailinglijst en je blijft altijd op de hoogte.